U centru Ostružnice nalazi se stara mehana iz prve polovine 19. veka, koja svedoči o kontinuitetu ovog naselja i značajnoj ulozi koju je imalo u razvoju Beograda i srpske države.
Ostružnica je mesto koje se vezuje za početak parlamentarizma u Srbiji jer je 21. marta 1804. godine upravo u Ostružnici održana prva Narodna skupština koju je sazvao Karađorđe, a 1805. je otvorena osnovna škola, jedna od prvih u Beogradskoj nahiji s nastavom na srpskom jeziku i ona u kontinuitetu radi već više od dve stotine godina.
Mehana nosi naziv „Janićeva kafana“, jer je duže vreme bila u vlasništvu porodice Janić. Po stilu gradnje pripada tipu stare moravske kuće i predstavlja primerak reprezentativne narodne arhitekture, koju je podizao bogatiji, pre svega, trgovački stalež po našim varošicama i selima.
Kao sastajalište meštana i putnika, „Janićeva kafana“ predstavljala je u modernom smislu reči javnu tribinu, gde su se kristalisali određeni stavovi za niz značajnih pitanja i problema iz života naselja.
Na glavnoj fasadi nalazi se arkadni trem. Spoljni noseći zidovi zidani su u lomljenom kamenu i malterisani. Unutrašnji pregradni zidovi rađeni su u bondruku sa ispunom od opeke.
Krovna konstrukcija je drvena sa drvenim gredama, a krov je pokriven biber crepom. Prozori su dupli dvokrilni. Spoljna ulazna vrata na glavnoj uličnoj fasadi su dupla, dok su unutrašnja jednokrilna puna drvena. Podovi su od opeke i daščani. Plafoni su rađeni od letava i obrađeni lepom.
Nekada se sastojala od dve kafanske sale u prednjem i kujne i kelneraja u zadnjem delu zgrade. Postojale su i sobe za stanovanje vlasnika. Građena je u dosta slabom materijalu, koji teško odoleva zubu vremena.
Kuća je do 1971. godine bila polusrušena. Krovni pokrivač je bio znatno oštećen, veliki deo zgrade potpuno otkriven, a bočni zapadni zid sklon padu. Vlasnik Dragan Rokvić je objekat građevinski konsolidovao, prema konzervatorskim uslovima koje je izdao Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, tako da je objekat vraćen u prvobitno stanje.
Sve radove na rekonstrukciji i uređenju vlasnik je izveo uglavnom sam i samo svojim novčanim sredstvima. Ova stara mehana u potpunosti prilagođena savremenom načinu života govori u prilog svojoj vrednosti. Pokazatelj je da se, uprkos ubrzanoj urbanizaciji, ovakva arhitektura može u potpunosti sačuvati i prilagoditi današnjim uslovima.
Prisustvo ove zgrade u centru Ostružnice ne samo da uspostavlja kontinuitet u daljem razvoju naselja već za savremenu gradnju predstavlja dragocen uzorak jedne zaista vredne arhitekture.
Janićeva kafana u Ostružnici, u Karađorđevoj ulici broj 19, utvrđena je za kulturno dobro 1972. godine.
Tekst realizovan u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture Grada Beograda.
Izvor:Blic
